استخراج ترکیبات فنولی از برگ و پوسته سبز دو واریته گردو با امواج مایکروویو و بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی ترکیبات حاصله

هدف از این پژوهش استخراج ترکیبات فنولی از برگ و پوسته سبز دو رقم گردوی ایرانی (شهمیرزادی و تویسرکانی) با دو روش استخراج (غرقابی و مایکروویو) و با چهار حلال در روش سنتی و سه حلال در روش استخراج با کمک امواج مایکروویو در زمان های مختلف بوده است. مقدار فنول کل توسط روش فولین سیوکالتو سنجش شده است. در هر دو روش استخراج و با همه حلال ها برگ رقم شهمیرزادی و پوسته رقم تویسرکانی به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار تـرکیـبات فنـولی را دارا بودند. به گونـه ای که در زمان بهینه هـر حـلال، در روش سنـتی عصاره متـانولی برگ شهمـیرزادی (52/0 ± 00/101 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک نمونه) بالاترین و عصاره متانولی پوسته تویسرکانی (7/0 ± 93/27 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک نمونه) پایین ترین مقدار ترکیبات فنولی را داشتند (05/0p<). اما در روش استخراج با امواج مایکروویو عصاره متانولی برگ شهمیرزادی (91/0 ± 16/130 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک نمونه) و عصاره آبی پوسته تویسرکانی (64/0 ± 46/42 میلی گرم گالیک اسید بر گرم وزن خشک نمونه) به ترتیب حاوی بیشترین و کمترین مقدار ترکیبات فنولی بودند (05/0p<) که بیانگر کاراتر بودن استخراج به کمک امواج مایکروویو بوده است. سپس فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها با آزمون های قدرت احیاکنندگی، مهار رادیکال آزاد dpph و ظرفیت آنتی اکسیدانی کل بررسی شد. عصاره ها فعالیت آنتی اکسیدانی وابسته به غلظت را نشان داده اند. کمترین ec50 در آزمون نیروی احیاکنندگی و مهار رادیکال dpph مربوط به عصاره اتانولی برگ شهمیرزادی و در آزمون ظرفیت آنتی اکسیدانی کل مربوط به عصاره متانولی برگ شهمیرزادی حاصل از استخراج به کمک امواج مایکروویو بوده است. همچنین تاثیر عصاره متانولی (حاصل از استخراج به کمک امواج مایکروویو) در سه سطح (250، 500 و 1000 پی پی ام) و آنتی اکسیدان های سنتزی (bha و bht) در دو سطح (100 و 200 پی پی ام) در به تاخیر انداختن اکسیداسیون روغن سویا بررسی شد. نتایج نشان داد که غلظت 1000 پی پی ام عصاره برگ شهمیرزادی بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی را دارا بود و موثرتر از تمام آنتی اکسیدان-های سنتزی اکسیداسیون را به تاخیر انداخته است. همچنین همه تیمارها در غلظت های مختلف به طور معنی داری موثرتر از نمونه شاهد عمل کردند و اکثرا بهتر از bha-100 اکسیداسیون را به تاخیر انداختند. در نهایت، فعالیت ضدمیکروبی عصاره ها بر روی باکتری های استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس و اشرشیاکلی بررسی شد. کمترین غلظت کشندگی (?g/ml 625) بر باسیلوس سرئوس مربوط به عصاره متانولی برگ شهمیرزادی، کمترین غلظت کشندگی (?g/ml 2500) بر استافیلوکوکوس اورئوس مربوط به عصاره متانولی برگ شهمیرزادی و تویسرکانی و عصاره اتانولی برگ شهمیرزادی و کمترین غلظت کشندگی روی اشرشیا کلی (?g/ml 5000) مربوط به عصاره متانولی برگ شهمیرزادی و تویسرکانی و پوسته شهمیرزادی و عصاره اتانولی برگ شهمیرزادی بوده است. در عین حال عصاره آبی پوسته سبز در غلظت های مورد مطالعه اثر کشندگی روی باکتری اشرشیاکلی نداشته است. با توجه به مطالب بیان شده می توان برگ و پوسته سبز گردو را به عنوان منبع بالقوه ای از ترکیبات فنولی و آنتی اکسیدان های طبیعی معرفی نمود و امید است با انجام تحقیقات تکمیلی، از این منابع ارزان قیمت در تهیه محصولاتی با ارزش افزوده بالا بهره برد.